تعیین تاریخ دقیق ادبیات کودکان به معنای عام آن کار چندان ساده ای نیست. ولی شاید بتوان گفت قرن هفدهم را می توان آغاز تالیف کتاب کودک دانست.
از جمله کتاب های این دوره کتاب « جهان در تصویر» در سال 1654 توسط « آموس کمینوس» به چاپ رسید و در آن کودک را به عنوان فردی مستقل مورد بررسی قرار داد.
در سال 1671 یک روحانی به نام « جیمز جانی وی » در انگلیس نخستین کتاب مخصوص کودکان با عنوان « یادگاری برای کودکان » را به رشته ی تحریر در آورده و عقاید مذهبی را به عنوان بهترین ابزار جلوگیری از ترس تلقین کرد.
در سال 1678، « جان بانیان » کتابی با عنوان « پیشرفت زوار » تالیف کرد. در این کتاب، علاوه بر آموزش مذهبی، به آموزش اخلاقی نیز توجه شده و قابل استفاده بزرگ سالان و خردسالان بود. در سال 1697 داستان های ساده ای مخصوص کودکان در فرانسه منتشر شد یکی از معروف ترین نویسندگان این داستان « پرولت » نام داشت. در سال 1762 « ژان روسو » در فرانسه کتاب « امیل » را منتشر ساخت و در قرن هجدهم گام های مهم و موثری در این باره برداشته شد و تحولاتی در رواج افکار و تغییرات انقلابی در نظرات مردم به ویژه مردم به وجود آمد.
برادران « گریم » قصه های عامیانه آلمان را در دو مجلد در سال های 1812- 1814 منتشر کردند. آنان قصه های خود را روی روایات شفاهی و زبان قصه پردازان گرد آوردند و آن ها را ویرایش کردند و به کودکان عرضه داشتند.
اما ادبیات کودکان به مفهومی که امروز به آن معتقدیم وجود نداشت تا این که در قرن نوزدهم کسی که او را پدر ادبیات کودکان می توان نامید، یعنی « هانس کریستن اندرسن » داستان هایی نوشت و این مفهوم را پایه گذاری کرد. نام او اینک زینت بخش بزرگ ترین جایزه ی ادبیات کودکان جهان است.
داستان های اندرسن در بسیاری از موارد از افسانه های عامیانه الهام گرفته شده است و آن چه آثار او را جاودانه ساخته است، تخیل بسیار قوی ، هنر در پرداختن مطالب و از همه مهم تر احترام عمیق او نسبت به اصالت نیکی و محبت در ذات انسان ها است. کارهای اندرسن چه از لحاظ قالب و چه از لحاظ شخصیت متنوع است و می توان از جمله آثار وی به کتاب « جوجه مرغابی زشت» ، « لباس برای پادشاه»، «دخترک گوگرد فروش » و « سرباز حلبی » اشاره کرد.
قرن بیستم را « قرن کودک » نامیده اند، چرا که کودک سالاری در این قرن به سرعت رو به گسترش نهاد. در اوایل این قرن، شخصی به نام مستعار « پرکاستور » تصمیم می گیرد برای پاسخ به کنجکاوی های کودکان نسبت به طبیعت، گروهی متشکل از متخصصین تعلیم و تربیت، روان شناسی، علوم مختلف، طراحی و نقاشی گرد هم آورد و نتیجه ی کار این گروه به شکل آلبوم هایی منتشر می گردید که با نام « آلبوم های پرکاستور» مشهورند و اولین کتاب های تصویری را برای کودکان تهیه و تنظیم نمود.
جنگ و پیامدهای آن موجب بروز نظریه های جدید و تغییر جهت ادبیات کودکان شد، چنان که از اوخر قرن بیستم با کنار گذاشتن تعصبات نژادی، ملی، مردم به فکر تفاهم و الفت بین المللی افتادند . سازمان ها و انجمن های بین المللی مختلف تاسیس شد.
به هر حال، در چند سال اخیر به ادبیات کودکان علاقه روز افزونی نشان داده شده و این موضوع در سمینارها و جلساتی که برای این منظور تشکیل می شود به خوبی قابل ملاحظه است.
به عنوان نمونه می توان به سمینارها و جلساتی که در اقصی نقاط جهان از جمله: ونیز، سائوپلو، بوئنوس آیرس و ریواردوژانیرو درباره ی ادبیات کودکان برگزار شد، اشاره کرد. علاوه بر این، نمایشگاه هایی که بصورت منظم در بولونیا و براتیسوا دایر می شود و جلسات تجزیه و تحلیلی که برگزار می گردد، همه نشان دهنده ی اهمیت مسأله می باشد.
نویسنده : سعید گودرزی
منبع : تبیان
نظر خود را اضافه کنید.
ارسال نظر به عنوان مهمان